آشنایی با مفهوم Depreciation

Depreciation یا استهلاک، معیار دوام یک دارایی ثابت است و به کاهش کیفیت، کمیت یا ارزشِ مداومِ یک دارایی به صورت همیشگی اشاره دارد. در واقع، با گذشت زمان، از کاراییِ دارایی‌های ثابت که دایمأ در کسب ‌و کار استفاده می‌شود، کاسته خواهد شد. بنابراین، می‌توان Depreciation را نوعی کاهش بها به حساب آورد که حتی در صورت نگهداریِ مناسب کالا و استفاده صحیح از آن، باز هم رخ خواهد داد. برای مثال، شما هر چقدر ملک خود را به درستی نگهداری کنید و تمامی اقدامات لازم را برای نگهداری اصولی از آن انجام دهید، با گذشت زمان، شاهد مستهلک شدن لوله‌های آب، لوازم خانه و … خواهید بود. البته به این نکته توجه کنید که Depreciation به معنی فرسایش و نابودی آن دارایی نیست.

مفهوم Depreciation، موضوعی است که شرکت‌ها در کنار مفاهیم سود و زیان سالیانه، نگاه ویژه‌ای به آن دارند و آن را در دفاتر حسابداری خود ثبت می‌کنند و مورد بررسی قرار می‌دهند و در صورت نیاز به سازمان‌های مختلف ارایه می‌دهند. از جمله این سازمان‌ها، می‌توان به سازمان امور مالیاتی اشاره کرد. شرکت‌ها با ارسال اطلاعات مرتبط با درآمد و هزینه و میزان استهلاک دارایی‌های خود می‌توانند از معافیت‌های مالیاتی برخوردار شوند.

براساس تعاریف و کاربرد حسابداری، می‌توان استهلاک دارایی را این‌گونه نیز تعریف نمود:

بهای نهایی دارایی ثابت منهای ارزش اسقاط آن، تقسیم بر مدتی که عمر مفید آن دارایی برآورد می‌شود. البته توجه به این نکته ضروری است که این سرشکن شدن باید به روش معقول و منظم، صورت پذیرد. ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید، زمانی که از دارایی ثابت صحبت می‌کنیم، منظورمان چیست، بنابراین در ادامه با ما همراه باشید.

تعریف استهلاک در دارایی
دارایی‌های ثابت و یا داریی‌های سرمایه‌ای، که به نوعی سرمایه یک شرکت به حساب می‌آیند، به دارایی‌هایی اطلاق می‌شود که نمی‌توان آن‌ها را در طی یک‌سال مصرف کرد. این دارایی‌ها در ترازنامه‌ها با عناوینی همچون املاک، تجهیزات، ماشین آلات و … ثبت می‌شوند.

در واقع، دارایی ثابت (Fixed assets) به املاک، خودرو، تجهیزات و دستگاه‌ها و هر دارایی قابل لمسی می‌گویند که یک واحد اقتصادی از آن برخوردار است و می‌تواند از آن به عنوان راهی برای کسب درآمد استفاده کند.

با توجه به تعریفی که از دارایی‌های ثابت ارایه شده است، قابل حدس است که این مفهوم تا چه میزان در کسب‌وکارها حایز اهمیت خواهد بود و در ارایه گزارش‌های مالی بسیار مؤثر است. به گونه‌ای که اگر یک واحد کسب‌وکاری تصمیم به گرفتن وام داشته باشد، باید لیستی از دارایی‌های ثابت خود به بانک مورد نظر ارایه دهد.

با توجه به نقشی که دارایی‌های ثابت در دفاتر حسابداری ‌شرکت و تأمین مالی آن‌ها ایفا می‌کنند، بنابراین لحاظ کردن و شناخت مفهوم Depreciation که بر دارایی‌های ثابت، وارد می‌شود، بسیار مهم است.

علت لحاظ کردن استهلاک بر دارایی‌ ها چیست؟
زمانی که میزان مستهلک شدن یک دارایی را محاسبه می‌کنیم، در واقع، هزینه دارایی مورد نظر را بر دوره طول عمر مفیدی که برای آن دارایی تعریف شده است، سرشکن می‌کنیم. ولی اگر، هزینه کامل دارایی را تنها بر همان سالی که خریداری شده، لحاظ نماییم، هزینه آن سال، به صورت غیرقابل انتظاری افزایش خواهد یافت. این در حالی است که در سال‌های آینده که همچنان از آن دارایی استفاده می‌شود، دیگر هزینه مستهلک شدن لحاظ نمی‌شود.

دلایل مستهلک شدن دارایی‌ ها چیست؟
دارایی‌ها با توجه به ماهیت وجودی خود، به دو دلیل زیر مستهلک می‌شوند:

عوامل فیزیکی
۳ علتی که در زیر برمی‌شماریم، دایمأ روی دارایی‌های مشهود اثرگذار خواهند بود و به این ترتیب، از عمر مفید آن دارایی‌ها کاسته می‌شود.

فرسودگی ناشی از گذشت زمان
فرسودگی ناشی از استعمال
پوسیدگی و زنگ‌زدگی

عوامل کاربردی:
عدم کفایت
نابابی که موجب تعویض زودرس می‌شود.
منظور از نابابی که منجر به تعویض زودرس می‌شود؛ پیشرفت روزافزون تکنولوژی است، که ممکن است موجب کهنه شدن ماشین‌آلات و شیوه کار آن‌ها گردد که در نهایت، موجب کاهش و یا از دست رفتن تقاضا برای آن دارایی خواهد شد.