Opportunity Fund چیست؟

ابتدا باید گفت که سرمایه‌گذاری خطرپذیر (Venture Capital) چیست و چه چالشی در این نوع سرمایه‌گذاری وجود دارد؟ VC نوعی سرمایه‌گذاری در پروژه‌های استارت‌آپ و نوپا با هدف کسب سود کلان است؛ اما متاسفانه در دهه گذشته مرحله اولیه (Early Stage) تامین مالی سرمایه‌گذاری‌های جسورانه به دو دلیل عمده با مشکل مواجه شد. طبق گزارش بانک سیلیکون ولی (SVB) علیرغم دوره‌های جذب سرمایه بیشتر، متوسط سرمایه شرکت‌های VC در زمان عرضه اولیه سهام (IPO) کاهش یافته و ثانیا فاصله تاسیس شرکت تا انتشار IPO دوبرابر شده است. در این شرایط جذب سرمایه کمتر و زمان رشد استارت‌آپ‌ها طولانی‌تر است و پرتفولیوی سرمایه‌گذاران تامین مالی پیش از کشت ایده دچار مشکل می‌شود.

صندوق فرصت (Opportunity Fund) چیست؟

در پاسخ به این سوال که صندوق فرصت چیست باید گفت که این صندوق یکی از ساختارهای سرمایه‌گذاری محبوب شرکای تضامنی (General Partner) در مرحله اولیه تامین مالی است. Opportunity Fund گاهی با نام‌های دیگری مانند؛ صندوق انتخابی (Select Fund)، صندوق تامین مالی متوالی (Follow-on Fund) و صندوق رشد (Growth Fund) شناخته می‌شود.

در صورتی که این راه حل به درستی انجام شود، دوبرابر شدن سرمایه پرتفولیوی شرکای با مسئولیت محدود (Limited Partner) دور از انتظار نیست. بر اساس داده‌های شرکت Pitchbook از سال ۲۰۱۰ بیش از سیصد صندوق فرصت تاسیس شده است. با این حال، برخی شرکای محدود (LPs) استفاده از این ساختار را رد می‌کنند؛ چراکه معتقدند «صندوق فرصت» میانبری است برای شرکای تضامنی (GPs) تا دارایی‌های تحت مدیریت (AUM) را جمع کنند و تمرکز اصلی آن‌ها برای مدیریت پروتفولیوی مرحله پیش از کشت ایده (Seed-Stage) از بین برود.

در مطالعه تحقیقاتی شرکت FJ Labs مراحل مختلف تامین مالی بررسی شده است. در این تحقیق، به این موضوع پرداخته شده که آیا سپردن سرمایه به یک صندوق فرصت (Opportunity Fund) که صندوق تامین مالی پیش از کشت ایده (Pre-Seed-A Fund) است منطقی است یا خیر. تحقیق شامل مصاحبه با بیش از ۳۰ مدیر صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر از مرحله شروع تامین مالی (Seed) تا عرضه اولیه سهام (IPO) است. همچنین مصاحبه با شرکای محدود متعدد از شرکت‌های خانوادگی تا تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بررسی برنامه‌های بازنشستگی آن‌ها بخشی از این مطالعه تحقیقاتی بود.

سرمایه‌گذاران خطرپذیر در مورد Opportunity Fund چه تصوری دارند؟

نظر کلی شرکای تضامنی (GP) و شرکای محدود (LP) در مورد صندوق‌های سرمایه‌گذاری Opportunity Fund چیست؟ شرکای تضامنی (GPها) معتقدند:

 شرکای محدود تمایلی به سرمایه‌گذاری در Opportunity Fundsها ندارند و ریسک سرمایه‌گذاری در مرحله تامین مالی Seed را بیشتر می‌پسندند. بالعکس، برای شرکای تضامنی زمان رسیدن به هدف مهم تر از رسیدن به نقدینگی است. در حقیقت، نمی‌توان در یک زمان واحد، تعداد شرکت‌هایی را که روی آنها سرمایه‌گذاری می‌شود دو برابر کرد، بنابراین باید در زمان مشخص به هدف رسید.

از طرف دیگر شرکای محدود می‌گویند:

 ترجیح می‌دهیم در صندوق‌های فرصت سرمایه‌گذاری نکنیم. البته برخی صندوق‌های Opportunity عملکرد بهتری نسبت به سرمایه‌های اصلی‌شان داشته‌اند.