Liquidity وLiquid Asset در ارزهای دیجیتال به چه معناست؟

فرقی نمی‌کند که در کدام یک از بازارهای مالی سرمایه‌گذاری کرده‌اید، شما همیشه نیاز دارید در سریع‌ترین زمان ممکن سرمایه خود را به دارایی نقد تبدیل کنید تا بتوانید هزینه‌های زندگی و شرایط اضطراری احتمالی را پوشش دهید، اما باید در نظر داشته باشید برخی دارایی‌ها راحت‌تر از سایر دارایی‌ها به پول نقد تبدیل می‌شوند یا در اصطلاح نقدینگی دارند.

درواقع می‌توان نقدینگی را شبیه یک طیف در نظر گرفت که در انتهای آن دارایی‌های غیرنقدی قرار دارند که ارزش‌گذاری و فروش نقدی آن‌ها بسیار سخت است. برای درک بهتر مفاهیم نقدینگی (Liquidity) و دارایی نقدپذیر (Liquid Asset) تا پایان این مطلب همراه ما باشید.

نقدینگی (Liquidity) در ارزهای دیجیتال به چه معناست؟

نقدینگی در ارز دیجیتال یا دیگر بازارهای مالی به فرایندی گفته می‌شود که در آن یک توکن به پول نقد یا دارایی دیجیتالی دیگر تبدیل می‌شود، بدون آنکه بر قیمت تأثیر بگذارد؛ به عبارت دیگر Liquidity نشان‌دهنده سلامت کلی بازار است.

بنابراین به‌عنوان مثال هرچه یک کریپتو نقدینگی بیشتری داشته باشد، نوسان کمتر و پایدارتری دارد. درواقع اگر Liquidity بالا باشد، می‌توانید مطمئن باشید که خریدار یا فروشنده‌ای برای شما در هر لحظه وجود خواهد داشت. در حال حاضر، ارزهای فیات بیشترین نقدینگی را در سطح جهان دارند؛ زیرا هرکس به‌دنبال پول نقد رایج هر کشوری باشد، به‌راحتی به آن دست پیدا خواهد کرد. دقیقاً به همین دلیل است که بازار فارکس، بیشترین میزان Liquidity در سطح جهان را دارد.

در ادامه به مفهوم لیکویید در ارز دیجیتال می‌پردازیم. در بازار ارزهای دیجیتال، ۳ نوع liquid وجود دارد:

۱- نقدینگی دارایی یا لیکوئیدبودن یک ارز زمانی است که برای یک دارایی به‌ویژه، خریدار و فروشنده وجود داشته باشد.

۲- منظور از Liquidity صرافی زمانی است که makers و takers و جفت‌های معاملاتی موردنظر برای استفاده وجود داشته باشند.

۳- نقدینگی بازار، شامل نقدینگی دارایی و صرافی است که موجب شکل‌گیری یک بازار سالم می‌شود.

نقدینگی چه اهمیتی دارد؟

پل کروگمن (Paul Krugman)، برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۰۸، می‌گوید: «اهمیت Liquidity برای بازارها همان روغن برای موتور خودروهاست». نقدینگی راه نجات بازار ارزهای دیجیتال است؛ زیرا ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد و مهم‌تر از همه، در تعریف استراتژی خروج به‌موقع شما از بازار کمک می‌کند؛ به همین دلیل حضور در بازارهایی با درصد نقدشوندگی بالا، اهمیت زیادی برای معامله‌گران دارد.

کاهش احتمال دست‌کاری بازار

به‌عنوان یک فناوری نوپا، ارزهای رمزنگاری‌شده در حال حاضر مسیر مشخصی ندارند. ممیزی این بازار به‌سختی انجام می‌شود و به همین دلیل افرادی زیادی از این موضوع و با دست‌کاری بازار، شرایط را به نفع خود تغییر می‌دهند. با این حال، ماهیت نقدشوندگی زیاد ارزهای دیجیتال با عملکرد برتر، آن‌ها را در برابر دست‌کاری‌های بازار بسیار مقاوم می‌کند؛ درنتیجه شرایط برای کنترل بازار برای سرمایه‌داران کلان، سخت‌تر می‌شود.

ثبات قیمت و نوسانات کمتر

سرمایه‌گذاران باتجربه، بازارهایی با Liquidity بالا را باثبات‌تر و با نوسانات کمتر می‌دانند؛ چراکه هرچه لیکوییدتی بازار بیشتر باشد، یعنی فعالیت‌های تجاری بیشتری در آن در حال انجام است و این یعنی تعادل بین خریدار و فروشنده به‌خوبی برقرار است.

بنابراین هر زمان در حال فروش یا خرید هستید، چندین نفر دیگر مایل به انجام برعکس عملیات تجاری هستند. این روند به ثابت نگه‌داشتن قیمت و کاهش نوسانات کمک شایانی می‌کند. در بازارهایی با نقدشوندگی بالا افراد می‌توانند بدون تجربه نوسان قیمت یا لغزش زیاد، ورود و خروج به‌موقع از موقعیت‌های مختلف داشته باشند.

به عنوان مثال، اگر می‌خواهید ارزهای دیجیتال با لیکوییدتی بسیار بالا مانند بیت کوین را بخرید، یافتن یک فروشنده آسان‌تر خواهد بود؛ زیرا تعداد علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران این ارز بسیار زیاد است؛ بنابراین عرضه و تقاضا در حالت تعادل خواهند بود. این بدان معناست که قیمت ارزهای دیجیتال در برابر نوسانات معاملات بزرگ پایدار و مقاوم خواهد بود؛ درحالی‌که در بازارهایی با نقدشوندگی کم، فعالیت نهنگ‌ها به‌سادگی می‌تواند شرایط بازار را تغییر دهد.

تحلیل آسان رفتار معامله‌گران

تعداد فعالان بازار و علاقه‌مند به یک ارز دیجیتال، معمولاً میزان نقدشوندگی یک بازار را تعیین می‌کند. مشارکت‌کنندگان بیشتر منجر به نقدینگی بیشتر می‌شوند. سفارش‌های خرید و فروش بیشتر سبب ایجاد اسپرد محدودتر (تفاوت بین قیمت پیشنهادی و درخواستی) می‌شود و نوسانات را به حداقل می‌رساند.

این عوامل به ایجاد نمودارهای فنی دقیق برای تعریف رفتار معامله‌گران و جهت‌گیری بازار کمک می‌کند؛ بنابراین تحلیل بازار، پیش‌بینی‌های دقیق و تصمیم‌گیری آگاهانه برای معامله‌گران آسان‌تر خواهد بود.

افزایش سرعت انجام معاملات

علاوه بر تجربه کاربری عالی و راحت، Liquidity در ارز دیجیتال نیز برای تریدرها برای به حداکثر رساندن سود بسیار مهم است. همان‌طور که پیش از این گفته شد، هرچه میزان لیکوییدتی یک بازار بیشتر باشد، یعنی تعداد افرادی که به خرید یا فروش تمایل دارند، بیشتر است، اما این موضوع برای تریدرها چه سودی دارد؟

در طول نوسانات شدید بازار، تریدرهایی که در این دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند، وقتی بازار برخلاف موقعیت آن‌ها حرکت می‌کند، به‌راحتی می‌توانند از بازار خارج شوند؛ بدون آنکه متحمل ضرر زیادی شوند. درمقابل، دارندگان دارایی‌های غیر نقد شونده تا زمانی که خریدار علاقه‌مندی پیدا نکنند، در معاملات گرفتار خواهند شد، حتی اگر بازار علیه آن‌ها باشد.

در مقابل، در دارایی‌هایی که نقدشوندگی کمی دارند، انجام سفارش فروشندگان تا زمانی که خریدار مناسبی پیدا نشود، به تعویق می‌افتد.

نقدینگی چه کمکی به تعریف اثر بازار می‌کند؟

منظور از تأثیر بازار، تغییر قیمت ناشی از ترید (خرید و فروش) یک دارایی است. همان‌طور که گفته شد، نقدینگی سبب افزایش ثبات و کاهش نوسانات بازار می‌شود؛ به این معنا که تعداد معامله‌گران بیشتر با ثبات و نوسانات کمتر در بازار برابر است، اما دلیل این امر چیست؟

در بازاری با لیکوییدتی بالا، دارایی‌ها بین شرکت‌کنندگان بیشتری در بازار توزیع می‌شود؛ بنابراین وقتی تریدری تصمیم می‌گیرد از موقعیت معامله‌شده خارج شود، تنها بخش کوچکی از دارایی را می‌فروشد و این بر قیمت بازار تأثیری نخواهد داشت.

بازار غیر نقدشونده یا بازاری که لیکوییدتی کمی دارد، به این معناست که افراد کمتری به مشارکت علاقه‌مند هستند که سبب می‌شود تعداد محدودی قسمت عمده‌ای از دارایی‌ها را در اختیار داشته باشند؛ بنابراین وقتی یک تریدر می‌خواهد از موقعیت خارج شود، احتمالاً مقدار زیادی از دارایی را می‌فروشد و این امر به‌طور قابل‌توجهی بر بازار تأثیر می‌گذارد و سبب بی‌ثباتی و کاهش قیمت دارایی می‌شود.

نحوه اندازه‌گیری نقدینگی ارزهای دیجیتال

مفهوم لیکوییدشدن ارز دیجیتال برخلاف سایر اصطلاحات ارزهای دیجیتال، مقدار ثابتی ندارد؛ به همین دلیل محاسبه میزان نقدینگی یک بازار یا صرافی، کار مشکلی است. با این حال، چند شاخص برای تعیین Liquidity تخمینی یک بازار وجود دارد.

    حجم معاملات، تعداد کل دارایی‌های دیجیتالی است که در یک صرافی ارز دیجیتال در یک دوره زمانی معامله می‌شوند. این شاخص جهت و رفتار فعالان بازار را تعیین می‌کند. حجم معاملاتی بالا به معنای فعالیت‌های تجاری (خرید و فروش)، نقدینگی و کارایی بیشتر بازار است.

    اسپرد درخواست/ پیشنهاد تفاوت بین بالاترین قیمت پیشنهادی (فروش) و کمترین قیمت درخواستی (خرید) در دفتر سفارش‌هاست. هرچه اسپرد کمتر باشد، می‌تواند لیکوییدتی صرافی‌های ارزهای دیجیتال را افزایش دهد و درنتیجه به شکل‌گیری قیمت‌ها و نمودارهای پیش‌بینی دقیق‌تری منجر شود.

دارایی نقدپذیر (Liquid Asset) چیست؟

دارایی‌های نقدپذیر دارایی‌هایی هستند که به‌راحتی می‌توان آن‌ها را با پول نقد مبادله کرد. در ادامه به برخی از این دارایی‌ها اشاره شده است:

پول نقد:

پول نقد، اولین دارایی با بیشترین میزان نقدشوندگی است. علاوه بر نگهداری ارزهای فیزیکی و دستگاه‌های خودپرداز، از طریق حساب سپرده و جاری و برنامه‌های پرداخت همتا به همتا می‌توان به پول نقد دسترسی داشت.

اوراق قرضه:

اوراق قرضه معمولاً بسیار با ثبات و نقدشوندگی بالا هستند که از سوی دولت حمایت و پشتیبانی می‌شوند؛ درنتیجه اگر قبل از اینکه به سود کامل برسند به پول آن‌ها نیاز دارید، می‌توانید فوراً به‌صورت نقدی در بازار ثانویه آن‌ها را بفروشید. برخی سرمایه‌گذاران اوراق قرضه می‌خرند و آن‌ها را تا زمان سررسید نگه می‌دارند.

اما بازار ثانویه برای معاملات اوراق قرضه گسترده است؛ به این معنا که بسیاری از انواع اوراق قرضه در دسته سرمایه‌گذاری با نقدشوندگی بالا قرار می‌گیرند. مانند هر اوراق بهادار، ممکن است درنهایت اوراق قرضه را کمتر از آنچه برای خرید آن‌ها پرداخت کرده‌اید، بفروشید.

گواهی سپرده سرمایه‌گذاری (Certificates of deposit):

گواهی‌های سپرده سرمایه‌گذاری می‌توانند APY های بالاتری در مقایسه با حساب‌های پس‌انداز به دست آورند، اما معمولاً محدودیت‌های برداشت سخت‌تری نیز دارند. در بیشتر موارد اگر بخواهید به وجهی که در مؤسسه‌های مالی سپرده‌گذاری کرده‌اید، زودتر از موعد سررسید دسترسی داشته باشید، باید جریمه‌ای پرداخت کنید.

گفتنی است می‌توان به وجه موجود در برخی از حساب‌های سپرده‌گذاری دسترسی داشت، اما این مدل از حساب‌ها معمولاً نرخ بهره سالانه کمتری دارند.

سهام

سهام در دسته دارایی نقدپذیر قرار می‌گیرد؛ زیرا می‌توان به‌سرعت آن‌ها را در بازار بورس فروخت و به دارایی نقدی تبدیل کرد. معمولاً در عرض چند روز پول نقد ناشی از فروش را دریافت می‌کنید. همان‌طور که در بالا ذکر شد، ممکن است درنهایت سهام بورس را مانند اوراق بهادار کمتر از آنچه برای آن پرداخت کرده‌اید، بفروشید.

صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF)

ETF ها صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که مانند سهام در مبادلات عمومی معامله می‌شوند و به‌راحتی می‌توان آن‌ها را فروخت به دارایی نقد تبدیل کرد. درحالی‌که صندوق‌های قابل معامله در بورس ریسک کمتری در مقایسه قبا سهام و اوراق قرضه دارند، اما درصورت نیاز سریع به پول خود، ممکن است مجبور شوید ETF ها را با ضرر بیشتری در مقایسه با دو دارایی دیگر بفروشید.

صندوق سرمایه‌ گذاری مشترک

صندوق سرمایه‌گذاری مشترک تنوع زیادی دارد، اما تنها یک بار در روز می‌توان آن را معامله‌ کرد. این ویژگی سبب می‌شود Liquidity آن‌ها کمی کمتر از سهام و ETF ها باشد.

فلزات گران‌ بها

فلزات گران‌بها نیز می‌توانند در دسته دارایی نقدپذیر قرار بگیرند. در برخی کشورها مانند ایران، سرمایه‌گذاری در فلزات گران‌بها مانند طلا و نقره بسیار رایج است، اما چالشی که درباره این نوع دارایی‌ها مطرح است، نحوه نگهداری و تبدیل آن‌ها به پول نقد است؛ به همین دلیل نسبت به دیگر انواع دارایی مطرح‌شده در این مقاله، نقدشوندگی کمتری دارند.

نقدینگی بازار خوب است یا بد؟

بازارهای مالی به نقدینگی کافی در بازار نیاز دارند تا اطمینان حاصل شود معامله گران می‌توانند به‌طور سریع دارایی‌ها را به پول نقد یا دیگر انواع دارایی تبدیل کنند. سطوح بالای Liquidity باز و بسته‌شدن سریع موقعیت‌ها را آسان‌تر می‌کند و به کاهش قیمت پیشنهادی منجر می‌شود. این شرایط مساعد تنها سبب افزایش تعداد فعالان بازار می‌شود که به نوبه خود بر میزان Liquidity می‌افزاید.

زمانی که بازار نقدینگی نداشته باشد، خرید یا فروش کالا دشوار می‌شود؛ بنابراین یا باید مدت زیادی منتظر بمانید تا طرف مقابل برای خرید دارایی شما حاضر شود یا به‌طورکلی از معامله خود صرف‌نظر کنید. در یک بازار غیر نقد شونده، خریداران و فروشندگان نمی‌توانند درباره قیمت بازار به توافق برسند که معمولاً به افزایش قیمت پیشنهادی و هزینه‌های اجرایی بالاتر منجر می‌شود.

نمونه‌هایی از نقدینگی

همان‌طور که گفته شد، علاوه بر وجه نقد، برخی اشکال سهام نیز می‌توانند نقدشوندگی بالایی داشته باشند؛ برای مثال در بازار بورس می‌توانید سهامی را که Liquidity بیشتری دارد، به‌سادگی شناسایی کنید. این نوع دارایی‌ها معمولاً به مقدار زیاد معامله می‌شوند و در میان سرمایه‌گذاران محبوب هستند. گاهی اوقات ممکن است صدها هزار یا حتی میلیون‌ها از این سهام معامله شوند. این حجم بالای تجارت به نقدشوندگی بالای این سهام کمک می‌کند.

پیش از این گفته شد علاوه بر پول نقد و سهام، گواهی سپرده و حساب‌های سپرده‌گذاری نیز دارای نقدشوندگی بالایی هستند. درواقع می‌توانید برای مدتی کوتاه روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کنید و سپس به‌راحتی آن‌ها را به پول نقد تبدیل کنید. درباره سهام و اوراق قرضه بورسی نیز به همین صورت است.