کاربردهای تجاری بلاک چین در صنایع مختلف
حتما متوجه شده اید که فناوری بلاک چین به نقطه‌ای رسیده که کاربرد آن فراتر از حوزه امور مالی و رمزارزها پیش رفته است؛ بنابراین می‌توان از فناوری بلاک چین برای برطرف کردن مشکلات تجاری در صنایع مختلف استفاده کرد. در این مقاله به حوزه‌ها و ایده های برتر تجاری بلاک چین می‌پردازیم که شرکت‌ها می‌توانند از این فناوری قدرتمند بهره ببرند و ارزش مضاعفی را برای مشتریان و شرکای تجاری خود به ارمغان آورند.
کاربردهای تجاری بلاک چین در صنایع مختلف
بلاک چین ثبت اطلاعات را به روشی امکان‌پذیر می‌سازد که تغییر، هک یا دستکاری آن بسیار دشوار یا حتی غیرممکن باشد. در واقع، بلاک چین یک دفترکل دیجیتالی از تراکنش‌ها است که در سراسر شبکه‌ای متشکل از رایانه‌های شرکت‌کننده در این شبکه (یا همان نودها) کپی و توزیع شده است. نکته منحصربه‌فرد درباره بلاک چین این است که شفافیت امور را تضمین می‌کند و به جابه‌جایی اطلاعات و داده‌های محرمانه اعتبار بیشتری می‌بخشد. فناوری بلاک چین کارایی و راندمان و دقت را به طور چشمگیری بهبود می‌بخشد و از همه مهم‌تر از وجود اعتماد بدون حضور و مداخله اشخاص ثالث اطمینان حاصل می‌کند.
در ابتدا، اجرا و پیاده‌سازی بلاک چین عمدتا بر عرصه سرویس‌های مالی متمرکز بود. هرچند سوابق غیرقابل تغییر، ساختارهای غیرمتمرکز و سایر مزایای بلاک چین کارایی، امنیت و شفافیت مضاعفی برای شرکت‌های حاضر در بازارهای مختلف به ارمغان آورده است. در نتیجه، تخمین زده می‌شود که درآمد جهانی از فناوری بلاک چین تا سال ۲۰۲۵ تقریبا به ۳۹ میلیارد دلار خواهد رسید.
مخارج جهانی بلاک چین
پس از رشد سریع بازار رمزارزها در سال ۲۰۲۱، راهکارهای بلاک چین علاقه و توجه جدیدی در میان بسیاری از سازمان‌ها به وجود آورد. همکاری و شراکت با شرکت‌های باتجربه در زمینه توسعه بلاک چین به یکی از رایج‌ترین استراتژی‌هایی تبدیل شد که کسب‌وکارها به دنبال آن هستند تا از این طریق بتوانند به مزایا و پتانسیل‌هایی که فناوری دفترکل توزیع‌شده ارائه می‌دهد، دست یابند. در ادامه به بررسی دقیق‌تر این موضوع می‌پردازیم که کسب‌وکارهای مختلف چگونه می‌توانند از مزایای فناوری غیرمتمرکز بهره ببرند.
استفاده از بلاک چین در حوزه زنجیره تامین و حمل‌ونقل
مدیریت جریان انتقال کالاها از مبدا تا مصرف، تقریبا برای تمام کسب‌وکارها یک فرایند بنیادین و یکپارچه محسوب می‌شود. از آنجایی که این فرایند شامل سهامداران، مناطق و صورت‌حساب‌های مختلف است، ایجاد اعتماد و حفظ کیفیت خوب با حداقل اشتباهات، امری دشوار است.
بلاک چین به عنوان راهکاری برای پرداخت‌های بدون پشتوانه و رصد و پیگیری پیچیده در اکوسیستم لجستیک و حمل‌ونقل ظهور کرده است. در حوزه زنجیره تامین و حمل‌ونقل، فناوری بلاک چین می‌تواند موارد زیر را محقق سازد:
ارائه تسویه‌های شفاف و خودکار: به دلیل حضور نداشتن اشخاص ثالث، بلاک چین می‌تواند تراکنش‌های سریع‌تر، ایمن‌تر و شفاف‌تر را امکان‌پذیر سازد. این موضوع به افزایش اعتماد بین طرفین معامله و تراکنش منجر می‌شود. به علاوه، با استفاده از قراردادهای هوشمند و در صورتی که تمام شروط مندرج در توافقنامه بین طرفین معامله محقق شود، پرداخت‌ها می‌توانند به صورت خودکار انجام شوند.
ایمن‌سازی زنجیره تامین: به طور میانگین، این صنعت تقریبا سالانه ۵۰ میلیارد دلار از دست می‌دهد؛ زیرا محموله‌ها مفقود یا سرقت می‌شوند. تمام اطلاعات و داده‌ها در سیستم مبتنی‌بر بلاک چین غیرقابل دستکاری و تغییر هستند. بدین ترتیب، خطر به سرقت رفتن اسناد و کالاها کاهش می‌یابد.
بهبود رهگیری: بلاک چین باعث می‌شود اطلاعات در کل زنجیره تامین، از مبدا تولید تا کیفیت ذخیره‌سازی در دسترس باشند. سوابق غیرقابل تغییر و غیرقابل فسخ تایید و تضمین می‌کنند که محصولات مطابق با استانداردهای موجود هستند و اعتماد بین طرفین نیز افزایش می‌یابد.
استفاده از بلاک چین در حوزه خرده‌فروشی
شیوع و همه‌گیری ویروس کرونا باعث شد تغییر جهانی به سمت خریدهای آنلاین تسریع یابد. در ماه ژوئن ۲۰۲۰، وبسایت‌های خرده‌فروشی تقریبا ۲۲ میلیارد بازدید در اختیار داشتند و این مقدار حتی از زمان اوج بازدیدها طی تعطیلات نیز بیشتر بود. در سراسر جهان بین ۱۲ الی ۲۴ میلیون وبسایت تجارت الکترونیک و فروش آنلاین وجود دارد و این عدد دائما در حال افزایش است؛ بنابراین، بازیگران مطرح در حوزه خرده‌فروشی متوجه شدند که ایده های تجاری بلاک چین می‌تواند رقابت را به سود آنها برگرداند و تجربه مشتریان را بهبود ببخشد.
در حوزه خرده‌فروشی، فناوری بلاک چین می‌تواند موارد زیر را محقق سازد:
ساده‌سازی تراکنش‌ها:
فرآیندهای مالی سنتی و قدیمی ممکن است چندین هفته طول بکشد و پس از انجام این فرایندها، پول به دست فروشندگان برسد. هر تراکنش شامل فرایند زمان‌بر، گران و در معرض خطاهای گوناگون است. خرید و فروش بر بستر بلاک چین کل فرایند پرداخت را ساده می‌سازد و زمان موردنیاز برای انجام این فرایند را کاهش می‌دهد، زیرا تمام امور بر بستر یک شبکه رخ می‌دهد.
پشتیبانی از طرح‌های وفاداری و ارائه پاداش: افزودن طرح وفاداری به پلتفرم‌های تجارت الکترونیک می‌تواند میانگین تعداد سفارشات را به طور چشمگیری افزایش دهد. استفاده از بلاک چین می‌تواند محیطی ایمن برای طرح‌های وفاداری و ارائه پاداش فراهم آورد، هزینه‌ها را به حداقل برساند و فرآیندهای بدون کارمزد و تقریبا همزمان و آنی را امکان‌پذیر سازد.
کاهش کلاهبرداری‌ها:
طبق گزارش نظرسنجی PwC در زمینه کلاهبرداری و جرایم اقتصادی در سال ۲۰۲۰، ۴۷٪ از شرکت‌ها طی ۲۴ ماه اخیر با کلاهبرداری مواجه شده‌اند. مجرمان سایبری کنترل حساب‌های قانونی را به دست می‌گیرند و از آنها برای خرید استفاده می‌کنند. از بلاک چین می‌توان برای ایجاد هویت مورد اعتماد استفاده کرد که دسترسی به این هویت برای اشخاص ثالث بسیار دشوار است.
کاربرد بلاک چین در حوزه بهداشت و درمان
شیوع ویروس کرونا مسائل مختلفی در حوزه بهداشت و درمان نظیر هک و نفوذپذیری اطلاعات و داده‌ها و خطاهایی در زنجیره‌های تامین خدمات درمانی را فاش کرد. این موضوع بیانگر نیاز به نوآوری و کارایی بیشتر و بهتر در این حوزه بوده است. با وجود مزایایی که بلاک چین ارائه می‌دهد، این فناوری می‌تواند تجربه کلی در عرصه بهداشت و درمان را بهبود و ارتقا ببخشد.
در حوزه بهداشت و درمان، فناوری بلاک چین می‌تواند موارد زیر را محقق سازد:
ذخیره‌سازی و محافظت از سوابق پزشکی:
بیماران معمولی در آمریکا در طول زندگی خود تقریبا به ۱۹ دکتر مراجعه می‌کنند. با توجه به این موضوع که بخش عمده‌ای از سوابق پزشکی هم‌چنان بر روی کاغذ قرار دارند، این سوابق به جای آنکه در یک دیتابیس جامع قرار داشته باشند، در بین مکان‌ها و بیمارستان‌های مختلف پخش شده‌اند. در نتیجه، این اسناد ممکن است گم شوند و بدین ترتیب، اشتباهات و خطاهای بیشتری رخ دهد و سرعت فرایند درمان کاهش یابد. بلاک چین ایجاد یک مجموعه داده متشکل از سوابق پزشکی و درمانی تمام بیماران از کودکی تا دوران سالخوردگی را امکان‌پذیر می‌سازد. سوابق پزشکی که در بلاک چین ذخیره‌سازی می‌شود، به طور ایمن پردازش و رمزگذاری می‌شود و فقط افراد دارای مجوز می‌توانند به این مجموعه، اطلاعات اضافه کنند.
بهبود و ارتقای رهگیری:
بسیاری از محصولات درمانی در کشورهای مختلف ساخته می‌شوند. طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، یک محصول از هر ۱۰ محصول دارویی در کشورهایی با درآمد سرانه کم تا متوسط، محصول تقلبی است. مدیریت زنجیره تامین خدمات درمانی با استفاده از فناوری دفترکل توزیع‌شده، اطلاعاتی در خصوص تامین‌کنندگان معتبر را فراهم می‌سازند و به تایید اعتبار داروها کمک می‌کند.
یک دیتابیس مبتنی‌بر بلاک چین می‌تواند به پیش‌بینی کمبود موجودی داروها، قبل از تاثیرگذاری بر فرایند درمان بیماران کمک کند. به‌علاوه، در صورتی که به فراخوانی و بازگشت محصول نیاز باشد، رهگیری محصولات با استفاده از بلاک چین می‌تواند فرایند اطلاع‌رسانی را از چند روز به چند دقیقه کاهش دهد.
بلاک چین در عرصه آموزش
یکی دیگر از این ایده های تجاری بلاک چین را می‌توان در صنعت آموزش دید. شیوع ویروس کرونا، عرصه آموزش را نیز دستخوش تغییرات چشمگیری کرد. موسسات در سراسر جهان، آموزش الکترونیک و مجازی را محوریت فعالیت خود قرار دادند. آموزش از راه دور در پلتفرم‌های دیجیتالی حتی قبل از شیوع ویروس کرونا نیز با رشد و پذیرش زیادی همراه شده بود و احتمالا پس از پایان همه‌گیری کرونا نیز این شرایط پابرجا بماند. فناوری‌های نوآورانه به موسسات کمک می‌کنند تا بهتر بتوانند با این شرایط جدید تطابق پیدا کنند. این موضوع، علاقه به راهکارهای بلاک چین را افزایش داده است.
در حوزه آموزش، فناوری بلاک چین می‌تواند موارد زیر را محقق سازد:
حفظ سوابق دیجیتالی:
در سال ۲۰۱۷، دانشگاه ملبورن با استفاده از بلاک چین، صدور مدارک و گواهی‌نامه‌های تحصیلی دیجیتالی را آغاز کرد و دانشگاه فناوری ماساچوست یا MIT نیز به صدور دیپلم‌ها و مدارک تحصیلی دیجیتالی پرداخت. سوابق ذخیره‌شده در دفترکل توزیع‌شده غیرقابل تغییر هستند و بدین ترتیب، امنیت و ماندگاری آنها تضمین می‌شود. با وجود فناوری بلاک چین هر فرد می‌تواند بدون حضور واسطه، یک نسخه از سابقه معتبر و تاییدشده را نزد خود نگه دارد. دیپلم‌ها، گواهی‌نامه‌ها و ریزنمرات دانشجویان را می‌توان با استفاده از فناوری بلاک چین صادر کرد و در دفترکل توزیع‌شده ذخیره کرد و تنها با چند کلیک به آنها دسترسی یافت.
ساده‌سازی فرایند چاپ و انتشار:
دانشجویان، اساتید و محققان هنگامی که در صدد چاپ محتوای خود هستند اغلب اوقات با رد درخواست از جانب انتشارات یا ژورنال‌ها مواجه می‌شوند. رد درخواست آنها همواره به این معنا نیست که مقاله یا محتوای مذکور فاقد کیفیت کافی و مناسب است؛ بلکه بیانگر محدودیت‌هایی در صنعت چاپ و انتشار است. برای مثال، واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (The Polymerase Chain Reaction) اثر کری مولیس (Kary Mullis)، نظریه تعاملات ضعیف (The Theory of Weak Interactions) اثر انریکو فرمی (Enrico Fermi) و سایر تحقیقات برنده جایزه نوبل به دلایل مختلف توسط انتشارات پذیرفته نشدند. بلاک چین می‌تواند پلتفرمی را برای پژوهشگران فراهم سازد که در آن بتوانند محتوای خود را به آسانی به طیف وسیع‌تری از مخاطبان ارائه دهند و از حق تالیف خود در مقابل سرقت محتوا محافظت کنند.
محافظت از منابع آموزشی آزاد:
منابع آموزشی که با استفاده از بلاک چین ایجاد می‌شوند دارای برچسب زمانی بوده و شامل اطلاعاتی درباره نویسنده هستند و تمام تغییراتی که بر روی منابع صورت می‌گیرد، رصد و پیگیری می‌شوند. دفترکل توزیع‌شده می‌تواند مشخص کند که اسناد چه زمانی یا توسط چه کسی ایجاد شده‌اند. در نتیجه، تولیدکننده اصلی محتوا می‌تواند همواره مدعی شود که محتوای مذکور را ایجاد کرده است و هیچگونه سرقت ادبی نیز صورت نمی‌گیرد.
بلاک چین در سایر حوزه‌ها
کاربردهای بسیار زیادی از زیرساخت غیرمتمرکز نظیر ذخیره‌سازی سوابق اطلاعات، دستیابی به توافق‌ها، بررسی و تایید فعالیت‌ها و بسیاری از موارد دیگر وجود دارد که پتانسیل تغییر سایر حوزه‌ها را می‌توان مشاهده کرد. در ادامه، به بررسی مختصر بعضی از کاربردها و ایده های تجاری بلاک چین دیگر می‌پردازیم.
صنعت کشاورزی:
انجام امور کشاورزی از طریق دفترکل توزیع‌شده می‌تواند زباله‌های مواد غذایی را به حداقل برساند، همچنین زنجیره تامین را شفاف‌تر و سازد.
حوزه وسایل نقلیه: وسایل نقلیه با استفاده از بلاک چین می‌توانند از پرداخت‌های درون خودرویی ایمن‌تر و آسان‌تر و همچنین فراخوان و بازگرداندن خودروها اطمینان حاصل کنند.
حوزه بیمه:
با استفاده از قراردادهای هوشمند، شکایت‌ها طی چند دقیقه بررسی می‌شوند و زمان رسیدگی به آنها کاهش می‌یابد. بلاک چین می‌تواند اطلاعات مرتبط را ذخیره کند و سپس در دسترس اشخاص یا نهادهای دارای مجوز و معتبر قرار بگیرد.
رسانه و تفریحات:
از بلاک چین می‌توان برای ایجاد یک دیتابیس جامع برای کپی‌رایت موسیقی استفاده و اطمینان حاصل کرد که هنرمندان حق اثر مناسبی دریافت می‌کنند.
حوزه املاک:
خریداران و فروشندگان می‌توانند به طور ایمن و بدون نیاز به بنگاه‌ها یا سایر اشخاص ثالث با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. این موضوع به کاهش کارمزد برای هر دو طرف معامله منجر می‌شود.
شبکه‌های اجتماعی:
در حال حاضر بیش از ۵۳٪ از جمعیت جهان معادل با ۴.۲ میلیارد نفر، در یکی از شبکه‌های اجتماعی حساب کاربری ایجاد کرده‌اند. با افزایش تعداد افرادی که از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، مجرمان و سارقان سایبری در تلاش هستند تا با استفاده از حساب کاربری این افراد، اطلاعات شخصی کاربران را به دست آورند. بلاک چین شبکه رمزگذاری‌شده‌ای ارائه می‌دهد که از کاربران در مقابل نفوذ و هک شدن اطلاعات محافظت می‌کند.
صنعت مسافرت و گردشگری:
رزرو کردن یک بلیت به اطلاعات شخصی کاربران مانند اسم، شماره کارت‌های اعتباری، مقصد سفر و سایر موارد نیاز دارد. استفاده از فناوری بلاک چین برای ارائه این اطلاعات، لایه امنیتی بیشتری فراهم می‌سازد. به علاوه، اشخاص و نهادهای دارای مجوز و معتبر می‌توانند هرگونه تغییر را به صورت همزمان مشاهده کنند. برای مثال اگر مسافرت به یکی از کشورهای دیگر به واکسن کرونا نیاز داشته باشد، آژانس‌های مسافرتی پس از واکسینه شدن کاربر می‌توانند از این موضوع مطلع شوند.
کسب‌وکارهای بزرگ چگونه می‌توانند با استفاده از بلاک چین، فعالیت‌های روزمره را تغییر دهند؟
بسیاری از شرکت‌های بزرگ و بین‌المللی هم‌اکنون به بررسی ایده های تجاری مربوط به بلاک چین پرداخته‌اند و با انتخاب نویدبخش‌ترین و جالب‌ترین ایده‌ها، آنها را به صورت عملی اجرا کرده‌اند. در ادامه فهرست مختصری از این موضوع ارائه می‌کنیم که شرکت‌های برتر جهان چگونه از راهکارهای بلاک چین به نفع خود استفاده می‌کنند.
شرکت فورد از بلاک چین برای ذخیره‌سازی ایمن اطلاعات مرتبط با آلایندگی بهره می‌برد و این اطلاعات را با مسئولان و دارندگان خودروها به اشتراک می‌گذارد.
شرکت Maersk از پلتفرم‌های حمل‌ونقل مبتنی‌بر بلاک چین استفاده می‌کند تا به تمام شرکای زنجیره تامین خود، دسترسی همزمان به اطلاعات و اسناد دیجیتالی ارائه دهد.
شرکت مسترکارت در حال آزمایش پرداخت‌های مبتنی‌بر بلاک چین است. این موضوع می‌تواند به پرداخت‌های بین‌المللی سریع‌تر و شفاف‌تر منجر شود.
شرکت‌های نستله و کارفور (Carrefour) از راهکارهای بلاک چین استفاده می‌کنند تا شفافیت بیشتری در زنجیره تامین خود فراهم کنند.
شرکت فایزر (Pfizer) از فناوری بلاک چین استفاده می‌کند تا سوابق را رصد کرده و زنجیره تامین خود را مدیریت کند.
شرکت تویوتا بلاک چین لب (Blockchain Lab) را عرضه کرده است تا به بررسی کاربردهای ممکن و بالقوه این فناوری در بخش‌های مختلف صنعت خودروسازی نظیر زنجیره تامین و حمل‌ونقل بپردازد.
دیدگاهتان را بنویسید