تاریخچه

نام این طرح از شخصی به نام ریچارد پانزی نشات گرفته است. او در سال ۱۹۲۰ برای اولین بار از این روش استفاده کرد البته این طرح توسط پانزی ابداع نشده و پیش تر، در رمان های چارلز دیکنز به این نوع مدل سرمایه گذاری اشاره شده بود.

ریچارد پانزی بدون هیچ سرمایه ای و تنها با قرض گرفتن از یک صراف معتبر طرح خود را شروع کرد و طولی نکشید که به یکی از ثروتمندترین افراد آمریکا تبدیل شد به طوری که سراسر آمریکا او را می‌شناختند.

سود قطعی ماهانه ۲۵ درصد! سرمایه گذاری تضمینی با نرخ سود ثابت ماهانه ۴۰ درصد! دوستان خود را به این سرمایه گذاری دعوت کنید و به ازای هر نفر سودتان از ۲۰ درصد به ۲۵ درصد ماهانه افزایش می‌یابد! جملات ذکر شده همگی نشان از این دارد که سرمایه گذاری مورد نظر به احتمال زیاد یک طرح پانزی است.

ممکن است عبارات اینچنینی را در فضای سرمایه گذاری دیده باشید و بسیار وسوسه شوید که وارد این سرمایه گذاری شوید. اما چرا این جملات شما را وسوسه می‌کنند؟ به این دلیل که اولا سود آنها نسبت به سودهای متعارف بسیار بیشتر است، ثانیا کلماتی مانند قطعی، تضمینی و… برای سرمایه گذار قوت قلب است، ثالثا چه کسی است که از پولدار شدن بدش بیاید!

طرح پانزی چیست؟

یک روش کلاهبردارانه در سرمایه گذاری است که در آن سودهای نامتعارف و تضمینی و همچنین با ریسک بسیار کم، به سرمایه گذاران وعده داده می‌شود. البته برخی از طرح های اینچنینی می‌تواند پانزی نباشد(زیرا طرح پانزی سازوکاری دارد که در ادامه به بیان آن پرداخته می‌شود) اما تا به امروز هر طرحی که وعده‌ی سودهای قطعی و تضمینی و نامتعارف داده، پانزی بوده است.

این طرح چگونه کار می‌کند؟

این طرح به این صورت است که سود سرمایه گذاران را از پول دیگر سرمایه گذاران تامین می‌کند، یعنی با پول سرمایه گذار جدید، سود سرمایه گذارهای قدیمی را می‌دهند، که این شباهت هایی با طرح های هرمی دارد که از سرمایه اولیه زیر شاخه های جدید، سود سر شاخه ها و افراد قدیمی را می‌دهند. بنابراین سود ارائه شده به سرمایه گذاران ماحصل یک فعالیت اقتصادی و یک سرمایه گذاری واقعی نیست!

طرح پانزی تا چه زمانی به حیات خود ادامه می‌دهد؟

مسلما تا زمانی که مدام سرمایه های جدید وارد شود، طراح می‌تواند از سود افراد جدید این طرح را زنده نگه دارد ولی زمانی که سرمایه گذاری ها متوقف شود این طرح نابود می‌شود و طراح با پول های به جیب زده فرار می‌کند.

 آیا بیت کوین و ارزهای دیجیتالی طرح پانزی هستند؟

اگر مقاله‌ی بیت کوین که اولین بار توسط ساتوشی ارائه شد را مطالعه کنید در هیچ کجای آن به بازگشت قطعی سرمایه اشاره ای نشده و حتی در رابطه با قیمت بیت کوین نیز حرفی زده نشده است. بنابراین بیت کوین تنها یک ارز دیجیتالی است که اهداف مخصوص به خود را دارد و اگر کسی می‌خواهد آن را به عنوان سرمایه گذاری خریداری کند، ریسک این سرمایه گذاری با خود فرد است و هیچ تضمینی نیست که قیمت آن افزایش و یا کاهش پیدا کند. پس می‌توان با قاطعیت گفت که بیت کوین به هیچ عنوان یک طرح پانزی نیست و به طور کلی رسالتش با این مقوله کاملا فاصله دارد اما این بدان معنی نیست که هیچ ارز دیجیتالی پانزی نیست و نمی‌تواند پانزی باشد!

اما زمانی که ارزهای دیجیتالی رونق پیدا کردند و محبوبیتش بین مردم افزایش پیدا کرد، برخی افراد سودجو از این فضا استفاده کردند و طرح های پانزی خود را در قالب ارزهای دیجیتالی و سود ناشی از آنها پیاده سازی کردند.

طرح های پانزی در حوزه ارزهای دیجیتالی

اگر از علاقمندان به حوزه ارزهای دیجیتالی هستید و اخبار آن را دنبال می‌کنید قطعا نام بیت کانکت را شنیده اید. بیت کانکت طرحی بود که با وعده‌ی سود قطعی روی کار آمد و به نوعی از اعتماد مردم به بازار ارزهای دیجیتال سوءاستفاده کرد. بیت کانکت در ابتدا مانند سایر طرح های پانزی سود هم می‌داد اما فرجامش نیز همانند سایر طرح های پانزی شد، از یک زمانی به بعد پرداخت سودها قطع شد و سیستم به طور کلی نابود شد و موسس بیت کانکت سرمایه‌ی تمام افراد سرمایه گذار را به یغما برد.

از دیگر طرح هایی که می‌شود آن را به نوعی پانزی دانست کریپتوتب می‌باشد، اما کمی منصفانه تر و متفاوت تر. در اینجا شما سرمایه مالی وسط نمی‌گذارید اما اگر به لپ تاپ، کامپیوتر و دستگاه خود به چشم سرمایه نگاه کنید می‌توان کریپتوتب را طرحی پانزی دانست، زیرا از طریق سیستم های کاربران و با به کارگیری توان پردازشی‌شان به استخراج ارز دیجیتالی می‌پردازد و بهای ناچیزی به کاربران خود به نسبت توان پردازشی که در اختیار کریپتوتب گذاشته اند، پرداخت می‌کند و برای افزایش درآمد کاربران، آنها را تشویق به جذب زیرمجموعه می‌کنند.

طرح های پانزی بسیار زیادی در دنیای ارزهای دیجیتالی وجود داشته اند که همانند بیت کانکت نابود شده اند که می‌توان از جمله آنها به bitcoinly، bitlake، vone، mecoin و… اشاره کرد.

نتیجه گیری

در تمامی حوزه های پولی و مالی و حتی در حوزه ارزهای دیجیتالی می‌تواند طرح های پانزی مشاهده شود، بنابراین می‌بایست حتما قبل از سرمایه گذاری ویژگی طرح های پانزی را مد نظر داشته باشید و اگر پروژه مربوطه نشانی از طرح های پانزی را داشت به هیچ عنوان در آن سرمایه گذاری نکنید و با وعده های سود قطعی، سود تضمینی، سود فلان درصدی وسوسه نشوید.

به طور کلی هرگاه مشاهده کردید که پروژه ای وعده‌ی سودهای غیرمتعارف به سرمایه گذارانش می‌دهد، به هیچ عنوان به راحتی آن را نپذیرید و اگر قصد سرمایه گذاری در آن را دارید، به طور دقیق آن را مورد بررسی قرار دهید.

برای درک بیشتر این مطالب به قسمت مطالب اموزشی وبسایت اکادمی هلاکویی مراجعه کنید و با دنیای ارزهای رمزنگاری شده اشنا شوید.